Zioła 2

Pierwiosnek lekarski

Opis rośliny i występowanie

Występuje na obszarze Europy i Azji. W Polsce porasta suche łąki i widne zarośla, a także parki oraz lasy grądowe.

Z korzenia, w postaci kłącza, wyrasta rozeta podłużnie jajowatych liści, od dołu owłosionych kutnerowato. Podobnie owłosiony jest pęd kwiatowy i kielichy złocistożółtych kwiatów, rozłożonych promieniście.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem są kwiaty i korzenie zbierane od marca do maja. Korzenie zbiera się jednak wyłącznie z upraw.

Działanie, zastosowanie

Działanie moczopędne i przeciwzapalne zioła wykorzystywane jest w schorzeniach układu pokarmowego i moczowego. Może być także stosowany jako środek wykrztuśny. Wykazuje nieznacznie działanie napotne i uspokajające.

 

Nawłoć późna

Opis rośliny i występowanie

Gatunek pochodzący z Ameryki Północnej, został sprowadzony do Europy jako roślina ozdobna. W Polsce uznawana za gatunek inwazyjny. Pospolita na terenie całego kraju, porasta nieużytki, ugory, siedliska ruderalne i synantropijne, jak również brzegi rzek.

Roślina wysoka, osiągająca do 160 cm, o długiej, krótko owłosionej łodydze. Liście lancetowate, ostro piłkowane i zaostrzone. Kwiaty żółte, drobne, skupione w szypułkowe koszyczki, a te z kolei zebrane w jednostronne, wiechowate kwiatostany. Owoc dojrzewa w postaci niełupki z puchem kielichowym.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowiec leczniczy stanowi ziele nawłoci, której górne części łodyg ścinane są latem.

Działanie, zastosowanie

Nawłoć ma szerokie zastosowanie w schorzeniach układu moczowego, między innymi w stanach zapalnych i przy kamicy nerkowej. Działa moczopędnie, pobudza przemianę materii, odtruwa organizm. Stosowana zewnętrznie służy do płukania jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych oraz w postaci okładów na trudno gojące się rany.

 

Bez czarny

Opis rośliny i występowanie

Krzew występujący w Europie i środkowozachodniej Azji, w Polsce jest bardzo pospolity, porasta zarośla, parki, lasy, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, a także stanowiska ruderalne i antropogeniczne.

Bez czarny dorasta 5 m wysokości, liście nieparzysto pierzastosieczne posiadają 5-7 eliptycznych, ostro zakończonych listków. Białe kwiaty zebrane są w baldachy. Owoce, również w baldachach, są czarne, kuliste, bardzo podobne do jagody.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Do celów leczniczych zbiera się rozkwitające w czerwcu kwiatostany, a owoce ścina się po dojrzeniu w sierpniu.

Działanie, zastosowanie

Bez czarny działa napotnie, moczopędnie i przeczyszczająco. Stosowany jest również jako lek przeciwzapalny, odtruwający i usuwający z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii.

 

Sosna zwyczajna

Opis rośliny i występowanie

Gatunek występuje w Europie i północnej części Azji. W Polsce jest najbardziej popularnym gatunkiem lasotwórczym.

Sosna to drzewo iglaste sięgające 40 m wysokości. Czerwonożółta kora łuszczy się w górnej części pnia. Liście w postaci sztywnych, kłujących igieł mają długość 4-5 cm i umieszczone są po dwa w krótkich pędach. Szerokostożkowe szyszki dojrzewają pojedynczo.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem leczniczym są zrywane pod koniec zimy pąki lub młode pędy zrywane wiosną.

Działanie, zastosowanie

Sosna ma działanie przeciwzapalne, napotne, wykrztuśne. Sosowana jest w chorobach górnych dróg oddechowych oraz zewnętrznie, do kąpieli przy bólach stawów i mięśni.

 

Wierzba biała

Opis rośliny i występowanie

Wierzba biała występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. W Polsce ten pospolity gatunek rośnie nad brzegami rzek, stawów i przy rowach, na niżu i w niższych partiach gór

Drzewo dorastające do 25 m wysokości ma gładką, ciemnoszarą korę, wąskie, lancetowate liście o drobno piłkowanych brzegach. Kwiaty zebrane w kwiatostany nazywamy kotkami lub baziami. Owoc występuje w postaci torebki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Do celów leczniczych stosuję się korę pozyskiwaną z młodych pędów wczesną wiosną, zanim pojawią się liście.

Działanie, zastosowanie

Wierzba działa przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i przeciwbólowo. Stosowana jest przy przeziębieniu, grypie i migrenie. Dodawana może być również do kąpieli w celu ograniczenia nadmiernej potliwości.

 

Malina właściwa

Opis rośliny i występowanie

Malina rośnie w strefie umiarkowanej Europy i Azji. W Polsce w stanie dzikim występuje zarówno na niżu, jak i na terenach górskich. Porasta lasy, zarośla i zręby. Krzew dorasta do 200 cm wysokości. Pędy pokrywają drobne kolce. Liście są złożone nieparzyście z 3-7 pierzastych listków, które są białe od spodu, ostre na końcach i jajowate w kształcie. Białe kwiaty tworzą grona. Owoce w postaci soczystych pestkowców zbierają się w owoc zbiorowy.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem leczniczym są młode liście oraz owoce, które pozyskuje się latem.

Działanie, zastosowanie

Zarówno owoce, jak i liście charakteryzują się działaniem napotnym i stosowane są w chorobach z towarzyszącą gorączką. Malina może być również stosowana przy zaburzeniach trawiennych, w leczeniu biegunek, w nieżytach żołądka i jelit.

 

Szczawik zajęczy

Opis rośliny i występowanie

Roślina powszechnie występuje na całej półkuli północnej w strefie umiarkowanej, a także w północnej Afryce. W Polsce ta pospolita roślina rośnie w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych, a także w pobliżu potoków.

Szczawik zajęczy jest drobną rośliną zielną, dorasta do 15 cm. Rośnie w skupiskach i wytwarza cienkie rozłogi. Ma trójlistkowe liście, które są bardzo podobne do koniczyny. Pojedyncze białe kwiaty umieszczone są na długich szypułkach. Owoc stanowi wydłużona, pięciograniasta torebka.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem lekarskim są liście zbierane od wczesnej wiosny do lata.

Działanie, zastosowanie

Roślina działa moczopędnie i żółciopędnie. Pobudza trawienie i jest stosowana przy zapaleniu dziąseł. Zwiększa również odporność organizmu.

 

Wierzbówka kiprzyca

Opis rośliny i występowanie

Gatunek występuje powszechnie w Europie, ale także w innych częściach półkuli północnej w strefie umiarkowanej. W Polsce roślina pospolita i często spotykana, rośnie na zrębach, w lasach iglastych i liściastych, na polanach, przydrożach i łąkach.

Wierzbówka wyrasta z kłącza, osiągając 120 cm wysokości. Łodyga jest wyprostowana, pojedyncza, często czerwonawa o o gęstym ulistnieniu skrętoległym, lancetowate liście są ostro zakończone. Duże kwiaty tworzą stożkowate, szczytowe grona, o fioletoworóżowej barwie. Owoc występuje w postaci torebki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Kwiaty i liście zbierane są podczas całego okresu wegetacji, a kłącza wykopuje się wczesną wiosną lub jesienią.

Działanie, zastosowanie

Wierzbówka działa uspokajająco, pomaga przy bezsenności, a także przy bólach migrenowych.

 

Rumianek pospolity

Opis rośliny i występowanie

Pospolity na terenie Europy i Azji, w Polsce występuje na całym obszarze kraju. Rośnie na polach, miedzach i nieużytkach. Rumianek uprawia się także na plantacjach.

Ta roślina zielna dorasta do 40 cm. Ma rozgałęzioną nagą łodygę, pierzastodzielne liście, białe kwiaty języczkowe z rurkowatym żółtym wnętrzem. Kwiaty tworzą koszyczki, a owocem jest mała podłużna niełupka. Rumianek to silnie aromatyczna roślina.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem zielarskim są koszyczki kwiatów zbierane od maja do sierpnia.

Działanie, zastosowanie

Rumianek działa przeciwzapalnie i rozkurczowo. Stosowany jest w stanach zapalnych jamy ustnej i układu pokarmowego. Wpływa prawidłowo na ruchy perystaltyczne jelit i zapobiega wzdęciom. Zewnętrznie może być stosowany na owrzodzenia skóry.

 

Babka lancetowata

Opis rośliny i występowanie

Gatunek powszechny na półkuli północnej, w Polsce jest pospolity na całym obszarze kraju. Rośnie na łąkach, polanach, pastwiskach, trawnikach, przychaciach i przydrożach.

Roślina zielna osiąga od 5 do 40 cm wysokości. Lancetowate liście tworzą przy ziemi rozetę, kwiaty zebrane w krótkowalcowaty kłos osadzone są na długiej szypułce. Owoc ma postać dwunasiennej torebki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Zbierane są liście w czasie kwitnienia rośliny od maja do września.

Działanie, zastosowanie

Przeciwzapalne działanie babki wykorzystywane jest przy chorobach błony śluzowej jamy ustnej, gardła i dalszych odcinków przewodu pokarmowego. Stosowana może być również jako środek wykrztuśny. W formie okładów zewnętrznych babkę stosuje się na uszkodzenia skóry i obrzęki.

 

Jasnota biała

Opis rośliny i występowanie

Gatunek występuje w klimacie umiarkowanym Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce rośnie w grądzie, przy leśnych potokach i strumieniach, na siedliskach ruderalnych, przy drogach.

Jasnota osiąga do 50 cm wysokości, łodygę ma nagą lub rzadko owłosioną, czworokanciastą. Liście sercowatojajowate, zaostrzone i owłosione, a kwiaty duże, grzbieciste o białych koronach. Owoc – rozłupnia - rozpada się na cztery rozłupki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Ziele i kwiat pozyskiwane są od maja do jesieni.

Działanie, zastosowanie

Jasnota wykazuje działanie przeciwzapalne i regenerujące. Uszczelnia ściany naczyń włosowatych i korzystnie wpływa na uszkodzony nabłonek. Stosowana jest także przy nieżytach dróg oddechowych i układu pokarmowego, a także w stanach zapalnych narządów rodnych. Zewnętrznie stosuje się odwary z kwiatów do płukania gardła i jamy ustnej.

 

Chmiel zwyczajny

Opis rośliny i występowanie

Gatunek występuje na terenach Europy, północnej Azji i w Ameryce Północnej. W Polsce w stanie dzikim rośnie w lasach i wilgotnych zaroślach. Jest także uprawiany.

Korzeń ma postać kłącza, z którego wyrasta wijąca się, kanciasta łodyga sięgająca 6 m wysokości. Zaopatrzona jest we włoski czepne. Liście jajowate, u nasady sercowate, mają piłkowane brzegi. Owocem jest drobny orzech.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowiec stanowią zielonożółte szyszki zbierane w sierpniu.

Działanie, zastosowanie

Chmiel wykazuje działanie uspokajające, dlatego stosowany jest w stanach wyczerpania nerwowego i przy trudnościach z zasypianiem. Stosuje się go również w leczeniu zaburzeń trawienia lub dla poprawy łaknienia.

 

Poziomka pospolita

Opis rośliny i występowanie

Gatunek występuje powszechnie w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej. W Polsce spotykany jest zarówno na niżu, jak i w górach. Rośnie na polanach, w zaroślach i na suchych zboczach. Jest również uprawiany.

Poziomka jest rośliną zielną o owłosionej łodydze, z trójlistkowymi, piłkowanymi liśćmi. Kwiaty są białe i promieniste. Owoc pozorny, czerwony, jest zdecydowanie mniejszy od truskawki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowcem są zarówno liście zbierane w ciągu całego okresu wegetacji, jaki i owoce występujące od czerwca do sierpnia.

Działanie, zastosowanie

Liście wykazują działanie moczopędne, przeciwzapalne, regulujące. Ziele stosowane jest przy schorzeniach dróg moczowych, biegunkach i dla poprawienia przemiany materii. Owoce są źródłem witamin, w tym witaminy C, dzięki czemu zwiększają odporność organizmu.

 

Krwawnik pospolity

Opis rośliny i występowanie

Roślina występuje na półkuli północnej w strefie umiarkowanej. W Polsce bardzo pospolita, rośnie na łąkach, miedzach, przydrożach i skrajach lasów.

Krwawnik jest rośliną zielną sięgającą 60 cm wysokości. Pojedynczą łodygę porastają pierzastosieczne liście. Białe drobne kwiaty tworzą baldachy. Owoc występuje w postaci spłaszczonej niełupki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Górne części pędów i kwiaty zbierane od czerwca do września.

Działanie, zastosowanie

Krwawnik ma wiele właściwości i zastosowań w lecznictwie. Miedzy innymi działa przeciwkrwotocznie, przeciwzapalnie i rozkurczowo. Stosowany jest także przy chorobach układu pokarmowego, moczowego, służy do płukania jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych.

 

Jastrun właściwy

Opis rośliny i występowanie

Rodzime występowanie rośliny obejmuje Kaukaz, Turcję i Europę. Na terenie Polski pospolicie występuje na suchych łąkach, brzegach lasów, trawiastych zboczach, w zaroślach, na polanach i miedzach.

Roślina dorasta do 90 cm. Wzniesiona łodyga jest słabo rozgałęziona, na ogół bezlistna lub mało ulistniona. Kwiatostany duże, o średnicy do 5 cm, brzeżne kwiaty białe, a środkowe żółte rurkowate. Owocem jest podłużna niełupka.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Surowiec stanowią młode pędy przed kwitnieniem oraz koszyczki kwiatowe.

Działanie, zastosowanie

Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i wzmacnia odporność. Wspomaga trawienie i reguluje przemianę materii.

 

Dziurawiec zwyczajny

Opis rośliny i występowanie

Gatunek europejski, występuje także w zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest spotykany na łąkach, polanach, miedzach i w zaroślach.

Dorasta do 50 cm, łodyga jest wysoko wzniesiona, obła w przekroju. Liście małe, eliptyczne, mają liczne prześwitujące punkty. Żółte kwiaty zebrane są w kwiatostany, owoc występuje w postaci torebki.

Surowiec i jego pozyskiwanie

Stosowanym surowcem są górne części pędów wraz z kwiatostanami, które zbiera się od czerwca do września.

Działanie, zastosowanie

Działa moczopędnie, rozkurczowo i żółciopędnie, stosowany jest także w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka. 

Pierwiosnek lekarski
Nawłoć późna
Bez czarny
Sosna zwyczajna
Wierzba biała
Malina właściwa
Szczawik zajęczy
Wierzbówka kiprzyca
Rumianek pospolity
Babka lancetowata
Jasnota biała
Chmiel zwyczajny
Poziomka pospolita
Krwawnik pospolity
Jastrun właściwy
Dziurawiec zwyczajny

CHCESZ BYĆ NA BIEŻĄCO? - PODAJ SWÓJ ADRES EMAIL I ŚLEDŹ NASZEGO NEWSLETTERA.