AKTUALNOŚCI

W poniedziałek, 30 listopada, w siedzibie Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach odbyła się konferencja podsumowująca projekt „Mój kawałek ogrodu”. Referaty wygłosili przedstawiciele różnych dyscyplin: medycyny, sztuki, pedagogiki i botaniki. Wszystkie prezentacje łączył wspólny temat – pomaganie dzieciom będącym w trakcie i po leczeniu onkologicznym.

Konferencja była doskonała okazją do podzielenia się efektami projektu z szerszym gronem odbiorców, nawiązania współpracy oraz rozmów o kontynuacji tego typu działań. Prezentację dotyczącą roli ogrodów botanicznych w terapii wygłosiła Katarzyna Galej-Ciwiś, reprezentująca Śląski Ogród Botaniczny oraz PAN Ogród Botaniczny CZRB w Powsinie.

Rolą Śląskiego Ogrodu Botanicznego w projekcie było przede wszystkim wskazanie tematyki zajęć pod kątem przyrodniczym, dobór roślin do poszczególnych tematów zajęć, konsultacje dotyczące sadzenia i pielęgnacji roślin, udostępnienie miejsca (część zajęć odbywała się na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie oraz w Radzionkowie), a także aktywny udział w realizacji zajęć, m.in. prowadzenie warsztatów, na których wykorzystany został mikroskop i binokular, w celu oglądania mikroświata roślin, tj. komórek, tkanek, nasion i pyłków.

W dniach 19-20 listopada w Śląskim Ogrodzie Botanicznym odbyło się międzynarodowe spotkanie pt. „Resource efficiency, heritage management and urban landscaping: green economies across Europe”.

Uczestniczyło w nim 25 osób z kilku europejskich krajów, m.in. z Niemiec, Portugalii, Grecji, Szwecji, Malty, Wielkiej Brytanii. Byli wśród nich uczestnicy realizowanego w latach 2012-2014 projektu „Hybrid Parks” oraz nowe kraje zainteresowane udziałem w kolejnym projekcie w ramach programu Interreg Europe.

Inicjatorem spotkania była  Fundacja Zamku Dyck z Niemiec w osobie Christiana Gruessena, który przedstawił główne założenia międzynarodowej, artystycznej inicjatywy ogrodowej/parkowej – festiwal w ramach unijnego programu „Creative Europe”. Omówiono również propozycje realizacji dwóch innych projektów – „Urban Landscaping” oraz „Sustainable Growth in Heritage Environments (SUSTAGE)”. Celem ich realizacji miałoby być usprawnienie funkcjonowania parków i ogrodów na różnych płaszczyznach.

W pierwszym dniu odbyły się dwie sesje w Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej na Sośniej Górze nt. zielonych przygotowanych zarysów trzech projektów. Na drugi dzień uczestnicy spotkali się na sesji u współorganizatora spotkania – w Parku Śląskim – gdzie zaprezentowały się ogrody i parki z wybranych krajów, natomiast przedstawiciele Parku omówili tematy, które z ich punktu widzenia warto włączyć w planowane projekty.

Katarzyna Galej-Ciwiś

W dniach 16-18 listopada  w ramach obchodów Światowego Dnia Zwierząt pracownicy Śląskiego Ogrodu Botanicznego przeprowadzili w szkołach powiatu mikołowskiego (klasy 4-6)  zajęcia mające na celu upowszechnianie edukacji na temat polskich gatunków zwierząt.

Uczniowie poszerzyli swoją wiedzę w zakresie zwyczajów żywieniowych, rozrodczości, miejsc występowania i wielkości polskich ssaków, ptaków, płazów i gadów.  Zajęcia połączone były z konkursem, w którym klasy rywalizowały pomiędzy sobą o nagrody ufundowane przez WFOŚiGW w Katowicach.

Zwycięzcą została klasa 6b ze Szkoły Podstawowej nr 4 z Mikołowa Kamionki.

Gratulujemy zwycięzcom oraz wszystkim uczestnikom konkursu!

W minioną sobotę w Mikołowie został przeprowadzony pierwszy spis wróbli pod przewodnictwem naszego edukatora Łukasza Fuglewicza. Obserwatorzy przeszli 10-kilometrową trasę: park w Mokrem – ulica Podgórna – czerwonym szlakiem w kierunku Auchan – os. Mickiewicza (miłorząb) – rynek – małe planty – os. Mickiewicza – czerwonym szlakiem rowerowym w kierunku Mokrego – ulica Langego – ulica Krucza – park w Mokrem. Na tej trasie grupa doliczyła się 76 osobników tylko w siedmiu miejscach.  

Celem akcji było ustalenie liczebności wróbli na terenie Mikołowa, zbadanie proporcji wróbla mazurka do wróbla domowego, zbadanie tendencji dyspersji mazurka (rozszerzonego zakresu występowania) oraz konkurencyjności w stosunku do wróbla domowego, a także upowszechnienie rzetelnych informacji nt. tego ostatniego i problemów, z jakimi się boryka.

Na badanej trasie było mniej osobników niż można było przypuszczać (nie stwierdzono ich w miejscach wydawałoby się dla nich dogodnych, tj. rynek, ogródki działkowe, stadnina koni). Spośród 76 wróbli tylko jeden był mazurkiem. Jednakże z poczynionych obserwacji wynika, że wróble domowe stanowią nadal najliczniejszy gatunek na terenie Mikołowa.

Na podstawie obserwacji wytypowano kilka potencjalnych zagrożeń dla wróbli, tj. koty, gołębie miejskie, sroki, krogulce. Zaś sprzyjają wróblom otwarte śmietniki, krzewy, w tym tuje, ligustry oraz rośliny bogate w nasiona, a także szczeliny i nisze w budynkach.

Z tej pilotażowej akcji można ponadto wywnioskować, że wróbel domowy mocno jest przywiązany do siedzib ludzkich, a mazurek już niekoniecznie. Można przypuszczać, że gatunek ten nie wkroczył jeszcze powszechnie na teren Mikołowa w odróżnieniu do np. Katowic, gdzie pojedyncze pary Łukasz Fuglewicz zaobserwował w każdej dzielnicy. W chwili obecnej mazurek nie wydaje się być istotną konkurencją dla wróbla domowego w centrum Mikołowa, zaś na obrzeżach (Mokre) konkurencyjność ta jest jeszcze trudna do ustalenia.

Kolejne liczenie odbędzie się przy okazji zimowego liczenia ptaków, o czym poinformujemy Państwa odpowiednio wcześnie, aby każdy, kto zainteresowany jest tego typu obserwacjami, mógł wziąć w nich udział.

W piątek, 30 października, Śląski Ogród Botaniczny reprezentowany przez Agnieszkę Szyszkę, zasilił skład jury w konkursie "Smaczne Haloween", który odbył się w Zespole Szkół nr 7 w Tychach. Młodzież rywalizowała w dwóch kategoriach - potrawa z dyni oraz lampion z dyni. Wystartowało 17 drużyn, które oceniane były pod kątem profesjonalizmu pracy, smaku, wyglądu oraz aranżacji przygotowanych potraw. Staranność, oryginalność, estetyka oraz technika wykonania - to kryteria oceny lampionu. Aromat szykowanych potraw był urzekający, a efektem finalnym była rozkosz dla podniebienia… Nic, tylko pozazdrościć zacięcia młodym pasjonatom przygody kulinarnej!

Gratulujemy zwycięzcom oraz wszystkim uczestnikom konkursu!

Edukator Śląskiego Ogrodu Botanicznego pan Łukasz Fuglewicz organizuje pierwszy mikołowski spis wróbli, który odbędzie się w dniu 14 listopada 2015 r. (sobota). Celem akcji jest ustalenie liczebności populacji wróbli, zbadanie proporcji wróbla mazurka do wróbla domowego, badanie tendencji dyspersji mazurka (rozszerzanie zasięgu występowania) oraz konkurencyjności z wróblem domowym, a także upowszechnienie rzetelnych informacji na temat wróbla domowego i problemów z jakimi się boryka ...

Trasa spisu będzie wiodła przez Mikołów-Mokre (Park) – ul. Podgórna – Ogródki Działkowe Zacisze – Rynek w Mikołowie.

Miejsce zbiórki: Park nad stawem w Mikołowie Mokrem, start o godz. 9.00.

Wymagane jest zgłoszenie swojego udziału telefonicznie pod numerem tel. 534 994 578, ilość miejsc ograniczona.

Dwoje edukatorów Śląskiego Ogrodu Botanicznego, Agnieszka Szyszka i Łukasz Fuglewicz, wzięło udział w Konferencji pt. „Edukacja Przygodą”. Została ona zorganizowana z inicjatywy "Pracowni Nauki i Przygody" w Jedlni koło Radomia. Ciekawy program konferencji przyciągnął prelegentów i uczestników z całej Polski - z różnych ośrodków oświatowych, centrów edukacji ekologicznej, animacji dzieci i młodzieży. Tak duża różnorodność sprawiła, że przedstawiciele ŚOB wrócili z konferencji z mnóstwem informacji, inspiracji i przeżyć. Dzięki tego typu inicjatywom, Polska coraz bardziej włącza się w nurt światowego Adventure Education i promuje wartościowe działania odbywające się w środowisku naturalnym, które są źródłem niezapomnianych emocji oraz przeży edukacyjnych.

We wtorek 27 października na Oddziale Onkologii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka odbyły ostatnie już zajęcia w ramach Projektu Mój kawałek ogrodu. Tym razem uczestnicy przyglądali się budowie różnych gatunków roślin, porównywali kształty liści i kwiatów oraz wykonywali prace rysunkowe pastelami i węglem. W piatek, 30 października 2015 w siedzibie Akademii Sztuk Pięknych odbędzie się konferencja podsumowująca projekt w której weźniemy aktywny udział. Wkrótce ukaże się również broszura dotycząca projektu.

W sobotę 24 października nasz edukator Łukasz Fuglewicz poprowadził wyprawę, której celem było wyczyszczenie, naprawa oraz dowieszenie budek lęgowych na terenie ŚOB. Podsumowując przeprowadzone działania: sprawdzono 4 budki dla nietoperzy na Sośniej Górze, wyczyszczono pięć budek na Fiołkowej Górze oraz cztery budki na terenie nowych kolekcji. Ponadto dowieszono 3 nowe budki na terenie kolekcji.

W trakcie prowadzonych prac znaleziono w budkach nieużywane już gniazda ptaków oraz gryzoni, a także takie okazy, jak: gniazdo os, gniazdo szerszeni, odchody skorków, trzykrotne komórki lęgowe z gliny, zgryzy żołędzi i orzechów.

Już dzisiaj zapraszamy na drugą część wyprawy, która odbędzie się w lutym przyszłego roku, podczas której będzie można skontrolować stan budek po zimie oraz zająć się pozostałymi budkami.

fot. Łukasz Fuglewicz

21 października panie: Joanna Dziwoki – specjalista ds. edukacji w Śląskim Ogrodzie Botanicznym oraz Monika Zielińska – instruktor nauki zawodu w Centrum Integracji Społecznej wzięły udział w seminarium „Kiełkowanie dla przyszłości. Ogrody edukacyjne i inne sposoby redefiniowania przestrzeni publicznej, prowadzące do budowania społeczności lokalnych” zorganizowanym przez Fundację VIRId′OR.

Na spotkaniu omówiona została rola społeczna i edukacyjna pracy w ogrodzie w rozwoju dzieci. Przybliżone zostały różne metody działania w przestrzeni publicznej sprzyjające powstawaniu społeczności lokalnych, m.in. pszczelarstwo miejskie, biblioteki, łąki kwietne oraz sady społeczne. Prelegentami byli pracownicy wyższych uczelni, praktycy, w tym goście z zagranicy, którzy opowiadali o swojej pracy i doświadczeniu.

Szczególne zainteresowanie wzbudziły tematy przedstawione przez naukowców z Uniwersytetu Mazursko-Warmińskiego: dr Beatę Płoszaj-Witkowską z Katedry Ogrodnictwa „Hortiterapia we wspomaganiu rehabilitacji dzieci” oraz dr Wiesławę Gadomską z Katedry Kształtowanie Środowiska i Rolnictwa „Ogrody zmysłów w terapii niepełnosprawnych”.

Na zakończenie odbyła się dyskusja, podczas której uczestnicy dzielili się przemyśleniami i zastanawiali się, jak pomysły, które narodziły się podczas seminarium, wykorzystać w pracy w swoich instytucjach.

 fot. Fundacja VIRId′OR